"Space is no longer a sanctuary — it’s a domain of warfare."
ช่วงปลายเดือนเมษายน 2567 ผมได้ได้รับโอกาสสำคัญในฐานะข้าราชการศูนย์ปฏิบัติการทางอวกาศกองทัพอากาศ ให้เข้าร่วมการอบรมหลักสูตร "Space 100" กับ US Space Force ณ สถาบัน National Security Space Institute (NSSI) ที่ตั้งอยู่ใน Peterson Space Force Base เมือง Colorado Springs รัฐ Colorado ประเทศสหรัฐอเมริกา
Space 100 คืออะไร
หลักสูตร Space 100 เป็นหลักสูตรระยะสั้นในโครงการ Title 10 US Code Section 333 จัดโดยกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา เปิดโอกาสให้ข้าราชการของกองทัพอากาศได้เข้ารับการอบรมเกี่ยวกับระบบทางอวกาศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นด้านอวกาศกับบุคลากรภาครัฐที่ปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับ Space Systems
ผู้เรียนจะเข้าใจถึงแนวความคิดทางวิทยาศาสตร์ หลักการพื้นฐานด้านอวกาศ ตลอดจนปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติการในมิติอวกาศ ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาองค์ความรู้ และขีดความสามารถด้านอวกาศของกองทัพอากาศในอนาคต
รูปแบบการเรียน
การเรียนการสอนเป็นแบบ on-site และ มี workshop โดยมีการบรรยาย (Lecturing) แลกเปลี่ยนความคิดเห็น (Discussion) และกิจกรรม เพื่อเสริมความเข้าใจ ผู้สอนมาจากสายงานจริงใน NSSI ,US Space Force ทั้งนักยุทธศาสตร์ ผู้ปฏิบัติการ และผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค
สิ่งที่ไทยต้องเรียนรู้และนำไปใช้
- PNT & GPS
- ระบบ Positioning, Navigation, and Timing (PNT) คือหัวใจของการควบคุมอาวุธ ระบบนำทาง และการเชื่อมโยงข้อมูล
- ประเทศไทยยังไม่มีระบบนี้เป็นของตนเอง และยังคงพึ่งพาระบบจากต่างประเทศ เช่น GPS ซึ่งอาจเป็นจุดอ่อนสำคัญในภาวะวิกฤต
- Rocket Propulsion & Spacelift
- การมีเทคโนโลยีขับเคลื่อนจรวดและความสามารถในการปล่อยดาวเทียมเองคือรากฐานของการมีอธิปไตยทางอวกาศ
- ในปัจจุบัน ไทยยังไม่มีความสามารถในด้านนี้ และต้องพึ่งพาต่างชาติในการปล่อยดาวเทียมทุกดวง
- Missile Warning System & Ballistic Threats
- ระบบตรวจจับภัยคุกคามจากขีปนาวุธที่ทันสมัยเป็นสิ่งจำเป็นในการป้องกันประเทศในยุคที่ภัยคุกคามมาจากท้องฟ้าและอวกาศ
- แต่ไทยยังไม่มีระบบเตือนภัยล่วงหน้าแบบ Real-time ผ่านดาวเทียม ซึ่งเป็นช่องว่างที่ควรได้รับการพัฒนา
ความท้าทาย
เนื้อหาการเรียนค่อนข้างเข้มข้น โดยเฉพาะคำศัพท์ทางเทคนิคเฉพาะด้าน ซึ่งทำให้การฟังและทำความเข้าใจต้องใช้ความพยายามสูง
มิตรภาพระหว่างชาติ
ในรุ่นที่ผมเรียน มีผู้เข้าอบรมจากหลากหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา เกาหลีใต้ เยอรมนี และไทย โดยมีมาจากทั้งสี่เหล่าทัพ ทั้ง กองทัพบก , กองทัพเรือ , กองทัพอากาศ และกองทัพอวกาศ การได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์กับเพื่อนร่วมรุ่นจากหลากหลายสาขาและเชื้อชาติเป็นประสบการณ์ที่ประเมินค่าไม่ได้
บรรยากาศสถานที่
ภายในสถาบัน NSSI มีบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้อย่างมาก อาคารเรียนดูทันสมัย หรูหรา และเป็นระเบียบเรียบร้อย ห้องเรียนกว้างขวางและมีอุปกรณ์ครบครัน ถูกออกแบบมาเพื่อการมีส่วนร่วมของผู้เรียน การเรียนการสอนในห้องจึงเป็นไปอย่างราบรื่น
ทั้งนี้ ผมยังมีได้โอกาสไปเยือน Peterson Space Force Base ซึ่งเป็นหนึ่งในฐานทัพอวกาศของสหรัฐฯ ภายในฐานทัพกว้างขวางและมีการจัดสรรพื้นที่อย่างเป็นระบบ อาคารต่าง ๆ ถูกออกแบบอย่างมีเอกลักษณ์และดูทันสมัย ในขณะที่สิ่งอำนวยความสะดวกภายในก็ครบครันทั้งในด้านการปฏิบัติงานและการใช้ชีวิตประจำวัน บรรยากาศโดยรวมทั้งสงบ สะอาด และดูมีความพร้อมอย่างยิ่งในการรองรับภารกิจระดับยุทธศาสตร์ด้านอวกาศของประเทศ
การประเมินผล
หลักสูตรนี้มีการทำ Quiz ทุกวันหลังจากเรียนจบแต่ละหัวข้อ เพื่อทบทวนและประเมินความเข้าใจของผู้เข้าอบรมอย่างต่อเนื่อง
มุมมองที่เปลี่ยนไป
“Space is no longer a sanctuary — it’s a domain of warfare.”
คำพูดจากอาจารย์ผู้สอนท่านหนึ่ง ทำให้ผมเข้าใจว่าอวกาศไม่ใช่พื้นที่ที่เป็นกลางอีกต่อไป ใครควบคุมได้ก่อน คนนั้นได้เปรียบก่อน
สรุป
Space 100 เป็นหลักสูตรที่คุ้มค่าอย่างยิ่ง เปิดโลกทัศน์ให้ผมเห็นว่าสมรภูมิอวกาศกำลังจะกลายเป็นความจริง และไทยไม่ควรยืนอยู่ข้างสนามอีกต่อไป การพัฒนาองค์ความรู้และขีดความสามารถด้านอวกาศของไทยควรเป็นหนึ่งในเป้าหมายสำคัญของชาติในอนาคตอันใกล้
จ.ท.รภัสศักย์ ธิติมูละกุล
เจ้าหน้าที่ปฏิบัติการ แผนกปฏิบัติการ กองลาดตระเวนและเฝ้าตรวจทางอวกาศ ศูนย์ปฏิบัติการทางอวกาศกองทัพอากาศ