การปฏิบัติภารกิจด้านอวกาศเป็นความท้าทายและมีความยากอย่างยิ่งของมวลมนุษย์ชาติ ในการนำจรวดซึ่งบรรทุกวัตถุเคลื่อนที่ออกจากพื้นดินและต้องทำให้หลุดพ้นจากแรงโน้มถ่วงของโลกไปให้ถึงระดับของตำแหน่งวงโคจรเพื่อปฏิบัติภารกิจด้านอวกาศ หากพูดถึงภารกิจทางอวกาศหลายๆ ท่านคงมองเห็นภาพอวกาศยาน ,นักบินอวกาศ, ดาวเทียม, จานดาวเทียม หรือแม้กระทั่งอวกาศที่มีสภาวะไร้น้ำหนัก เป็นต้น ซึ่งส่วนต่างๆ ที่กล่าวมานี้ หลายท่านอาจพุ่งเป้าสนใจแต่เพียงส่วนใดส่วนหนึ่ง เพื่อให้ท่านสามารถมองเห็นภาพการปฏิบัติภารกิจด้านอวกาศได้ง่ายขึ้น จึงแบ่งส่วนประกอบของภารกิจทางอวกาศได้ 3 ส่วน คือ 1.ส่วนปล่อยจรวด (Launch Segment) 2.ส่วนอวกาศ (Space Segment) และ 3.ส่วนภาคพื้น (Ground Segment)

จากรูปเป็นส่วนประกอบของภารกิจทางอวกาศ
1. ส่วนปล่อยจรวด (Launch Segment) การปล่อยจรวดจะต้องมีสถานที่ที่สร้างเป็นฐานปล่อยจรวดหรือแท่นปล่อยจรวด (Launch Pad , Launch Site , Cosmodrome) รวมไปถึงโครงสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ที่ใช้ในการปล่อยจรวด ปัจจุบันมีฐานปล่อยจรวดอยู่ในหลายประเทศ อาทิเช่น สหรัฐอเมริกา, แคนนาดา, สหพันธรัฐรัสเซีย เป็นต้น

2. ส่วนอวกาศ (Space Segment) เมื่อจรวดถูกปล่อยจากพื้นดินจนหลุดพ้นแรงโน้มถ่วงของโลกจึงเข้าสู่อวกาศ สิ่งที่บรรจุมากับจรวดจะถูกปล่อยจากจรวดเรียกว่าอวกาศยาน อวกาศยานอาจมีมนุษย์หรือไม่มีแต่ใช้การบังคับของมนุษย์แทน โดยมีวัตถุประสงค์ในการสำรวจต่าง ๆ เช่นสำรวจโลก, ดวงจันทร์ หรือ ดาวอังคาร เป็นต้น นอกเหนือจากอวกาศยานที่บรรจุมากับจรวดแล้ว ยังมีดาวเทียมที่บรรจุมากับจรวดเพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในภารกิจต่างๆ ดังนี้ ใช้ในด้านการสื่อสาร, ใช้ในด้านการพยากรณ์อากาศ, ใช้ในด้านถ่ายภาพ, ใช้ในระบบนำร่องการเดินทางและบอกตำแหน่ง เป็นต้น โดยการโคจรของดาวเทียมจะคำนึงถึงความสูงที่ต่างกันของวงโคจรแต่ละประเภท (LEO, MEO, GEO)

3. ส่วนภาคพื้น (Ground Segment) เป็นสถานีภาคพื้นมีหน้าที่ รับ-ส่ง ข้อมูลกันระหว่างภาคพื้นและอวกาศ ในอีกในหนึ่งสถานีภาคพื้นอาจจะทำหน้าที่ควบคุมภารกิจโดยติดต่อกับนักบินอวกาศตั้งแต่ขั้นตอนการปล่อยตัวขึ้นสู่อวกาศเพื่อทำภารกิจจนกระทั่งเดินกลับถึงพื้นโลกเป็นอันเสร็จสิ้นภารกิจ

ข้อมูลรายงาน https://www.youtube.com/watch?v=qDbwgpGv2tw
Understanding Space An Introduction to Astronautics

เรียบเรียงโดย : ร.อ.นิตินัย อุตสาหะ