| วัคซีนป้องกันโควิด - 19 ของรัสเซีย “Sputnik V” ชื่อนี้มีที่มานับว่าเป็นข่าวใหญ่ระดับโลกในช่วงปลายปี 2020 เมื่อรัสเซียประกาศความสำเร็จในการผลิตวัคซีนป้องกันโควิด – 19 ได้เป็นชาติแรกของโลก โดยเริ่มทดลองใช้มาตั้งแต่ในเดือน พ.ย. และใช้งานต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งมีผู้เข้ารับวัคซีนเป็นจำนวนมากทั้งคนของรัสเซียเองและประเทศอื่นอีกหลายประเทศที่ได้ขอซื้อไปใช้งาน ทั้งนี้สำหรับเรื่องของรายละเอียดของวัคซีนทั้งในด้านประสิทธิภาพ การใช้งาน และอาการข้างเคียงต่าง ๆ ก็คงจะต้องติดตามกันอย่างใกล้ชิดต่อไป แต่ประเด็นของเราในวันนี้ คือ ชื่อวัคซีน “Sputnik V หรือ สปุตนิก 5” นั้นมีที่มาจากกิจการด้านอวกาศ ซึ่งมีความหมายที่ลึกซึ้งแอบแฝงอยู่ |
 |
| ผู้ที่ติดตามเรื่องราวทางอวกาศคงจะพอทราบกันมาบ้างแล้วว่า Sputnik คือ ชื่อของดาวเทียม ที่สหภาพโซเวียตสร้างและส่งไปโคจรในอวกาศ โดยได้ส่งดาวเทียม Sputnik 1 ถึง Sputnik 5 (ช่วงปี 1957 – 1960) เพื่อแสดงแสนยานุภาพด้านอวกาศ และเป็นการเตรียมความพร้อมให้กับโครงการ Vostok ที่มีแผนส่งมนุษย์ขึ้นไปในอวกาศ |
 |
| ดาวเทียม Sputnik 1 ซึ่งเป็นดาวเทียมดวงแรกของโลกถูกส่งขึ้นไปในอวกาศ เมื่อ 4 ต.ค.1957 |
| ความสำคัญของโครงการอวกาศในช่วงเวลานั้นไม่ใช่เป็นแค่การทดลองทางวิทยาศาสตร์ หากแต่การแข่งขันกันในด้านอวกาศ หรือ “Space Race” ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือหนึ่งที่สำคัญในการแสดงพลังอำนาจกันของสองขั้วอำนาจในสงครามเย็น นั่นคือ สหรัฐอเมริกา และ สหภาพโซเวียต และดูเหมือนในยุคแรกจะเป็นฝั่งโซเวียตที่ชิงความได้เปรียบได้สำเร็จ ไม่ว่าจะเป็น Sputnik 1 (การส่งดาวเทียมดวงแรกของโลกได้สำเร็จในปี 1957), Sputnik 2 (การส่งสุนัข Laika สิ่งมีชีวิตชนิดแรกที่สามารถเดินทางสู่อวกาศได้สำเร็จหากแต่เสียชีวิตในอวกาศ) และ Sputnik 5 ที่ได้นำสิ่งมีชีวิตหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นสุนัข 2 ตัว (ชื่อว่า Belka และ Strelka), หนู และพืชอีกจำนวนหนึ่ง รวมถึงหุ่นจำลองของมนุษย์ที่มีชื่อว่า Ivan Ivanovich ออกไปโคจรในอวกาศเมื่อวันที่ 19 ส.ค.1960 และกลับมาสู่โลกได้อย่างปลอดภัยในวันรุ่งขึ้น ก่อนที่จะพัฒนาต่อยอดไปสู่การส่งมนุษย์คนแรก คือYuri Gagarin ขึ้นไปโคจรรอบโลกได้สำเร็จ เมื่อ 12 เม.ย.1961 ดังนั้น ดาวเทียมสปุตนิก 5 จึงสามารถสื่อความหมายไปถึงการนำพาสิ่งมีชีวิตออกสู่อวกาศด้วยความปลอดภัยได้เป็นครั้งแรกของโลก เป็นอีกหนึ่งหน้าในประวัติศาสตร์ที่ชาวรัสเซียมีความภาคภูมิใจเป็นอย่างมาก |
 |
| (ซ้าย) ภาพสุนัข Belka (ตัวด้านขวา) และ Strelka (ตัวด้านซ้าย) จัดแสดงที่ Museum of Space ในกรุงมอสโก (ขวา) หุ่นจำลองของมนุษย์ที่มีชื่อว่า Ivan Ivanovich จัดแสดงที่ Smithsonian Space Museum ในกรุงวอชิงตัน |
| การตั้งชื่อวัคซีน “Sputnik V” ในครั้งนี้ เหมือนจะเป็นการตอกย้ำว่า ในการแข่งขันกันของชาติมหาอำนาจในครั้งนี้สำหรับพัฒนาวัคซีนเพื่อหยุดยั้งการแพร่ระบาดของวิกฤตโควิด – 19 รัสเซียเป็นชาติแรกที่ทำได้สำเร็จก่อนสหรัฐอเมริกา อีกหนึ่งครั้งนั่นเอง |
| ข้อมูลเพิ่มเติม ภายหลังกลับสู่โลก สุนัข Strelka ได้ให้กำเนิดลูก ๆ ออกมา ทางโซเวียตจึงได้จัดส่งลูกของมันตัวหนึ่งที่ชื่อ Pushinka (แปลเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า Fluffy หรือประมาณว่า ปุกปุย) มอบเป็นของขวัญให้แก่ ประธานาธิบดีเคนาดี ของสหรัฐอเมริกาอีกด้วย |
 |
| ภาพสุนัข Pusinka ในทำเนียบขาว จัดแสดงที่ JFK Library and Museum |
|
ที่มา เรียบเรียงโดย น.ท.รณชัย วุฒิวิทยารักษ์ |